Bật mí 4 nguyên tắc quản lý tài chính cá nhân hiệu quả

Trong cuộc sống, bạn cần kiếm tiền để phục vụ chi tiêu, sinh hoạt, nhu cầu cá nhân hàng ngày. Vấn đề tài chính cá nhân luôn khiến nhiều người đau đầu, loay hoay không biết quản lý và sử dụng như thế nào cho hiệu quả. Cách quản lý tài chính cá nhân lúc này trở thành kỹ năng sống quan trọng giúp bạn đảm bảo ngân sách, tiết kiệm và chi tiêu phù hợp với thu nhập. Vậy có những phương pháp, nguyên tắc hay công cụ quản lý tài chính cá nhân nào? Bài viết sau, Money24h sẽ cung cấp cho bạn một số kiến thức cơ bản về cách lập ngân sách và cải thiện tình hình tài chính của bản thân. 

Tài chính cá nhân là gì? 

Tài chính cá nhân là tổng hợp tất cả các vấn đề liên quan đến việc quản lý và sử dụng tài chính của bạn. Đó là bao gồm cả đo lường, tính toán số tiền kiếm được, chi tiêu, tiết kiệm hay đầu tư của mỗi cá nhân. Mỗi người sẽ có vấn đề tài chính cá nhân khác nhau bởi sự khác biệt về thu nhập, chi tiêu, nhu cầu và thói quen tiêu dùng của riêng họ.

Các hoạt động quản lý tài chính mà mỗi cá nhân thực hiện bao gồm lập ngân sách, tiết kiệm và chi tiêu các nguồn tiền theo thời gian nhưng có tính đến các rủi ro và sự kiện trong tương lai. Mỗi người cần phải có một kế hoạch tài chính cá nhân phù hợp với nhu cầu, mục tiêu, khả năng thu nhập và các khoản chi tiêu mỗi ngày. Bên cạnh đó, quản lý tài chính cho bản thân cũng là việc nghiên cứu về tiền tệ, tín dụng, đầu tư để xây dựng nên cấu trúc tài chính vững chắc. 

Vì sao cần học cách quản lý tài chính cá nhân?

Quản lý tài chính cá nhân là một kỹ năng cực kỳ quan trọng đối với cuộc sống của mỗi người. Bởi nếu không có cách quản lý phù hợp, cuộc sống của chúng ta sẽ loay hoay không biết làm thế nào để giảm thiểu rủi ro về tiền bạc, để thoát khỏi các khoản nợ hay tránh khủng hoảng do thu không đủ chi. Vậy nên, bạn cần học cách quản lý tiền bạc để việc chi trả hàng tháng hay mục tiêu tài chính trong tương lai được thực hiện dễ dàng hơn. 

Tóm lại, học quản lý tài chính là vô cùng cần thiết vì những lý do sau:

- Giúp bạn hiểu rõ về cách vận hành, sử dụng đồng tiền sao cho hiệu quả.

- Bạn sẽ làm chủ đồng tiền, đảm bảo đáp ứng nhu cầu cần thiết và chủ động với các rủi ro về tài chính trong tương lai.

- Giúp bạn tiết kiệm và chi tiêu phù hợp với thu nhập, từ đó hạn chế các khoản nợ, vấn đề tài chính đau đầu do thiếu tiền.

- Quản lý tài chính cá nhân hiệu quả không chỉ quản lý chi tiêu tiền kiếm được mà còn giúp bạn tận dụng tối đa thu nhập, gia tăng tài sản của bạn. Số tiền không chỉ để tiết kiệm và chi tiêu mà còn được sử dụng để đầu tư giúp vốn của bạn tăng lên theo thời gian.

Các bước quản lý tài chính cá nhân dành cho người mới bắt đầu

Ai cũng biết rõ tầm quan trọng của quản lý tài chính cá nhân trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách quản lý tài chính cá nhân như thế nào cho hợp lý. Dưới đây là các bước quản lý tài chính cá nhân hiệu quả dành cho người mới bắt đầu:

Bước 1: Rà soát chi tiêu

Đây là bước quan trọng bởi lẽ nếu bạn không biết mình đã chi tiêu bao nhiêu thì bạn sẽ nhanh chóng tiêu hết số tiền mình có vào những việc không đáng. Để làm được điều này, bạn hãy ghi chép lại các khoản thu chi của mình trong vài tháng liên tục để tiện rà soát lại. Bạn có thể dùng sổ và bút, hoặc tận dụng các công cụ như Excel, phần mềm trên mạng hay điện thoại để ghi lại chi tiêu.

Bước 2: Lập mục tiêu tài chính

Sau khi đã rà soát chi tiêu, bạn hãy xác định xem số tiền cần dùng vào những việc gì, dùng ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn. Ví dụ, trong ngắn hạn, bạn dự định dành tiền để cuối năm đi du lịch cùng gia đình. Mục tiêu trung hạn là tích lũy tiền trong 5-10 năm tới để thanh toán tiền mua nhà, mua đất. Còn mục tiêu dài hạn là có đủ tài chính để nghỉ dưỡng sau khi về hưu vào năm 55 tuổi.

Lập ra mục tiêu tài chính rõ ràng sẽ giúp bạn có động lực để dành dụm, tích lũy và kiểm soát chi tiêu hơn. Đồng thời, việc này cũng chính là bước khởi đầu cần thiết trong quá trình bạn biến mục tiêu tài chính thành hiện thực.

Bước 3: Xác định lộ trình để đạt được mục tiêu

Tiếp theo, bạn có thể bắt tay vào quản lý chi tiêu hiện tại của mình sao cho cân bằng với các mục tiêu tương lai. Cách đơn giản nhất là bạn sẽ chia thu nhập của mình thành 3 nhóm cụ thể như sau:

Nhóm 1 là chi tiêu thiết yếu mà bạn bắt buộc phải bỏ ra hàng tháng: tiền nhà, điện, nước, ăn, xăng xe, v.v.

Nhóm 2 bao gồm tiền tiết kiệm và quỹ khẩn cấp. Theo ghi nhận, mức tiết kiệm phù hợp là khoảng 10 - 15% thu nhập trung bình. Vậy nên, bạn không phải đặt mục tiêu tiết kiệm được nhiều ngay mà có thể có thể tăng mức tiết kiệm lên theo khả năng.

Nhóm 3 là khoản chi phí phục vụ đời sống giải trí, vui chơi, v.v. Nếu bạn đang trong giai đoạn cố gắng cải thiện kỹ năng quản lý tài chính cá nhân thì nên cắt giảm nhóm này xuống mức thấp hơn so với bình thường.

Bước 4: Theo dõi, đánh giá và điều chỉnh cách quản lý

Sau khi đã áp dụng những bước trên thì bạn cũng đừng quên theo dõi những thay đổi về tài chính của bạn. Hãy cho bản thân thời gian để thích ứng và từ từ đánh giá kết quả. Nếu bạn đã áp dụng kế hoạch quản lý tài chính được một khoảng thời gian mà không có hiệu quả, hãy xem lại và điều chỉnh cách quản lý.

Phương pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả 

Quản lý chi tiêu là vấn đề quan trọng mà bất cứ ai cũng cần thực hiện để tối ưu tài chính cá nhân. Sau đây là 2 phương pháp quản lý tài chính cá nhân đã được kiểm chứng là mang lại hiệu quả mà bạn nên thử áp dụng:

Phương pháp 50/30/20

50-30-20 là quy tắc quản lý tài chính được nhiều người áp dụng trong cuộc sống bởi tính thực tế và đơn giản. Bạn sẽ áp dụng phương pháp này bằng cách chia thu nhập hằng tháng ra 3 phần với tỷ trọng lần lượt là 50%, 30% và 20%

50% thu nhập cho các chi phí cố định, thiết yếu: Thường là chi phí nhà cửa, ăn uống, đi lại, học phí, thuốc uống, v.v. 

30% thu nhập là chi phí sinh hoạt: mua sắm, giải trí, du lịch, chi phí phát sinh khác. Đây là những chi phí không cố định, không thiết yếu, vì vậy bạn nên cân nhắc để giảm các chi phí này xuống mức thấp nhất có thể. 

20% thu nhập để tiết kiệm, đầu tư: số tiền tiết kiệm cho những mục tiêu trong tương lai hoặc để đề phòng các rủi ro bất ngờ. Khoản còn lại được sử dụng để đầu tư tạo ra thu nhập thụ động. Nếu mới bắt đầu học cách quản lý tài chính cá nhân, bạn có thể tiết kiệm từ 10-15%, sau đó tăng dần cho các tháng sau.

Phương pháp quản lý 6 cái lọ

Nguyên tắc 6 cái lọ được sáng tạo bởi Harv Eker sẽ giúp bạn quản lý chi tiêu một cách chi tiết nhất. Phương pháp này sẽ quản lý tổng thu nhập của bạn theo 6 cái lọ với mục đích khác nhau. Bạn cần có kỹ năng lập kế hoạch để phân chia phương pháp hiệu quả. Nếu tổng thu nhập của bạn là 100% thì 6 chiếc lọ sẽ được chia nhỏ với tỷ lệ:

- Lọ 1 chiếm 55% để phục vụ nhu cầu chi tiêu cần thiết cho cuộc sống như: Tiền nhà ở, tiền ăn uống, đi lại, chi tiêu hằng ngày.

- Lọ 2 chiếm 10% là khoản tiết kiệm được dùng cho các mục tiêu dài hạn trong tương lai như mua nhà, mua đất, mua xe, v.v.

- Lọ 3 chiếm 10% phục vụ cho mục đích giáo dục, nâng cao kỹ năng bản thân như: Tham gia các khóa học, hội thảo, mua sách vở hoặc đầu tư cho học tập của con cái.

- Lọ 4 chiếm 10% là quỹ tự do tài chính sẽ được sử dụng để đầu tư, sinh lời, tạo thu nhập thụ động. Mục tiêu của lọ này là để giúp bạn nâng cao thu nhập, dần đạt được ngưỡng tự do tài chính mà không cần làm việc quá nhiều.

- Lọ 5 chiếm 10% phục vụ cho nhu cầu hưởng thụ như: Du lịch, sở thích cá nhân, mua sắm tự do, v.v. Harv Eker khuyến cáo bạn nên tiêu hết tiền của lọ này ngay khi một tháng kết thúc. Tuy nhiên, nếu bạn muốn được hưởng thụ với yêu cầu cao hơn, bạn có thể gộp quỹ này nhiều tháng trước khi sử dụng.

- Lọ 6 chiếm 5% số tiền được sử dụng với mục đích giúp đỡ người khác. Quỹ này dùng để làm từ thiện, hỗ trợ người thân bạn bè hay nói đơn giản là để cho đi. 

4 nguyên tắc giúp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả có thể bạn chưa biết

Nguyên tắc 1: Xác định nguồn ngân sách hiện có

Nguyên tắc đầu tiên khi bắt đầu quản lý tài chính cá nhân là liệt kê ra tất cả các nguồn thu nhập định kỳ mà bạn có. Bạn liệt kê càng chi tiết sẽ giúp bạn càng dễ tính toán và phân bổ nguồn ngân sách một cách hợp lý nhất.

Nguyên tắc 2: Hạn chế lạm dụng thẻ tín dụng

Thẻ tín dụng cung cấp các tiện ích, ưu đãi thanh toán hấp dẫn khiến mọi người rất dễ bị cám dỗ khi dùng chúng. Lạm dụng thẻ tín dụng sẽ dẫn tới chi tiêu khó kiểm soát và thậm chí là nợ quá mức. Vậy nên, khi chi tiêu hãy cố gắng hạn chế lạm dụng chúng ít nhất có thể.

Nguyên tắc 3: Tuân thủ, kiên nhẫn và linh hoạt trong quản lý tài chính cá nhân

Sự tuân thủ sẽ quyết định đến hiệu quả lẫn kết quả khi bạn quản lý tài chính cá nhân. Bên cạnh đó, đây là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và cần thực hiện lâu dài. Mỗi người sẽ có một khoản chi tiêu, thu nhập, cũng như những nhu cầu khác nhau. Vì vậy bạn cần linh hoạt, cân chỉnh các con số sao cho phù hợp với bản thân nhất để đạt hiệu quả tối ưu. 

Nguyên tắc 4: Đầu tư sinh lời với số tiền nhàn rỗi

Ngoài việc tiết kiệm, đầu tư cũng là điều quan trọng không kém mà mọi người cần thực hiện. Không những dùng để giải quyết các rủi ro trong tương lai mà còn là khoản mà bạn có thể đầu tư sinh lời. Tuy nhiên, bạn cần tìm hiểu và lựa chọn các kênh đầu tư phù hợp và an toàn để tránh các rủi ro.

Điểm danh 3 công cụ hỗ trợ quản lý tài chính cá nhân

Sử dụng công nghệ Microsoft Excel miễn phí

Sử dụng Microsoft Excel để quản lý tài chính cá nhân cũng là một cách hiệu quả mà bạn nên áp dụng. Công cụ này sẽ giúp bạn tính toán dễ dàng và chính xác hơn là sử dụng phương pháp thủ công. Việc lưu trữ cũng được đảm bảo và bạn cũng không phải lo sợ bị mất hay hư hỏng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bạn quên đem điện thoại hay laptop thì việc ghi chép sẽ bị trì hoãn. 

Sổ Kakeibo - Phong cách quản lý của người Nhật

Số Kakeibo là một cách quản lý tài chính cá nhân từ lâu đời của người Nhật. Thực chất đây chỉ là một cuốn số tay bình thường được dùng để ghi chép lại chi tiêu, lên kế hoạch tài chính của tháng hay xác định số tiền muốn tiết kiệm. Tuy nhiên, nguyên tắc sử dụng số Kakeibo khá đặc biệt đó là bạn cần trả lời 4 câu hỏi: 

- Bạn có bao nhiêu tiền? 

- Bạn muốn tiết kiệm bao nhiêu? 

- Bạn đã tiêu bao nhiêu tiền?  

- Bạn có thể cải thiện tài chính bằng cách nào? 

Bên cạnh đó, sử dụng số tay Kakeibo cũng sẽ tạo cho bạn một thói quen ghi chép tỉ mỉ và cẩn thận để thống kê lại chi tiêu dễ dàng hơn. Điều này sẽ giúp bạn dễ ghi nhớ, thúc đẩy tạo ra mục tiêu tài chính và đảm bảo thực hiện đầy đủ các cam kết ban đầu.

Quản lý tài chính bằng sổ ghi chép

Đây cách quản lý tài chính cá nhân truyền thống mà hiện nay vẫn được rất nhiều người sử dụng. Bạn chỉ cần chuẩn bị một quyển sổ nhỏ gọn và ghi chép lại những khoản chi tiêu vào cuối ngày. Những khoản mà bạn biết trước mình sử dụng trong ngày thì có thể ghi ra trước và bổ sung số tiền sau để đỡ mất thời gian hơn.

Bài viết của Money24h đã chia sẻ đầy đủ về phương pháp, nguyên tắc cũng như cách thực hiện để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả. Hy vọng bạn đã có được cách quản lý tài chính cá nhân phù hợp với tính cách, thu nhập và mục tiêu tài chính của bản thân. Quá trình quản lý tài chính cá nhân là một con đường dài và cần nhiều kiến thức, cũng như là kinh nghiệm. Vậy nên, bạn hãy áp dụng chúng với một thái độ chủ động, kiên trì để có thể sử dụng thu nhập một cách tối ưu nhất.