Bánh xe cuộc đời là gì? Cách áp dụng vào trong cuộc sống

Trong cuộc sống ngày càng hiện đại, nhiều người vì mải mê chạy theo đam mê, công việc mà bỏ quên những mối quan hệ xung quanh, không quan tâm đến sức khỏe bản thân,... Để cân bằng cuộc sống người ta thường tìm sử dụng công cụ “Bánh xe cuộc đời” để chấn chỉnh lại những hành động của bản thân, tìm ra hướng đi phù hợp, giải tỏa căng thẳng hiện tại của chính mình. Vậy bánh xe cuộc đời là gì? Vai trò của bánh xe cuộc đời trong cuộc sống như thế nào? Money24h sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây.

Bánh xe cuộc đời là gì?

Bánh xe cuộc đời (Wheel of life) là công cụ giúp cá nhân tự đánh giá, khám phá bản thân dưới nhiều khía cạnh, vấn đề của cuộc sống. Các nhà tâm lý học, huấn luyện viên,… thường áp dụng phương pháp này để đánh giá, tìm hiểu tổng quát về bản chất, tình trạng của mỗi cá nhân. Wheel of life giúp họ khai thác thêm thông tin để điều chỉnh tâm lý phù hợp, nhanh chóng lấy lại cân bằng trong cuộc sống.

Một bánh xe cuộc đời bao gồm 6 - 8 phần, trong đó quan trọng nhất là sức khỏe, sự nghiệp, tài chính, gia đình, các mối quan hệ, cảm xúc, phát triển bản thân, giải trí. Mỗi lát cắt trên bánh xe tượng trưng cho một yếu tố, một giá trị tạo ra sự hanh phúc theo những nhu cầu khác nhau.

Khi áp dụng, bạn sẽ chấm điểm từ 1-10 cho các khía cạnh của Wheel of life. Mục đích là thông qua số điểm đánh giá sẽ thể hiện mức độ hài lòng của bạn về các khía cạnh cuộc sống. Tại đó, giá trị 1 gần nhất với tâm bánh xe, 10 sẽ nằm ở ngoài cùng của vòng tròn. Bằng cách so sánh thang điểm của các khía cạnh, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan về cuộc sống hiện tại của mình.

8 khía cạnh phố biến của một bánh xe cuộc đời

Như đã nói, tùy theo sự phân loại và nhu cầu của mỗi cá nhân, cấu tạo trên bánh xe cuộc đời của mỗi người có thể sẽ có 6 phần, 7 phần hay 8 phần.  Dưới đây là 8 phần phổ biến được thiết lập trong một bánh xe cuộc đời:

1. Sức khỏe

Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần và không đơn thuần chỉ bao gồm có tình trạng không có ốm đau bệnh tật. Sức khỏe là tài sản quý giá trong cuộc sống của con người. Vì khi có sức khoẻ ta có ngàn ước mơ, khi không có sức khoẻ, ta chỉ có một ước mơ là khỏe mạnh.

Vậy thì bãn hãy tự đánh giá sức khoẻ hiện tại của mình như thế nào? Bạn có tập thể dục đều đặn và có chế độ ăn uống hợp lý, hoặc bạn có đi khám sức khoẻ định kỳ? Hay bạn vẫn chủ quan để rồi khi còn trẻ bạn bán sức khỏe của mình lấy tiền, khi về già bạn mua sức khỏe bằng tiền?

2. Phát triển bản thân

Xã hội luôn phát triển không ngừng, nếu bạn dậm chân tại chỗ, đồng nghĩa với việc với việc bạn đang thụt lùi. Vì vậy bạn cần phải hành động ngay, phát triển bản thân toàn diện cả về kiến thức (knowledge), thái độ (attitude), kỹ năng (skill) như một quá trình liên tục và mãi mãi.

Nói một cách dễ hiểu việc phát triển bản thân là các hoạt động nâng cao giá trị bản thân, tạo nền tảng vững chắc để chinh phục những mục tiêu cuộc sống. Các hoạt động này có thể là đọc sách để nâng cao hiểu biết, tham gia các khóa đào tạo hay tự nghiên cứu, tự học một kỹ năng, kiến thức mà bạn cần. Hoặc đơn giản như khi bạn tìm hiểu về bánh xe cuộc đời cũng là một hoạt động phát triển bản thân.

3. Các mối quan hệ

Mối quan hệ được hiểu là sự tác động qua lại giữa hai (hoặc nhiều hơn hai) đối tượng hoặc hai (hoặc nhiều hơn hai) nhóm đối tượng có liên quan với nhau. Con người không thể sống tách biệt với tập thể. Dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta đều cần có sự tương tác, gắn kết và thương yêu lẫn nhau. Đó chính là mong muốn bẩm sinh, là bản chất của cuộc sống. Mối quan hệ với chính mình, với bạn bè và gia đình đều có ý nghĩa to lớn đến mọi khía cạnh trong sức khỏe ngắn hạn và dài hạn. Để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, hãy luôn đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu họ hơn.

4. Gia đình

Gia đình là một yếu tố quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi người. Đây chính là nơi hình thành tính cách, suy nghĩ, hành vi và con người của mỗi cá nhân về sau.

5. Tài chính

Tài chính gồm có tài sản và tiền. Đây là thước đo đơn giản để nhận biết sự giàu có. Chuẩn mực giàu có theo mỗi người là khác nhau. Tuy nhiên có một mức để một cá nhân có thể hài lòng, đó là khi bạn đạt được tự do tài chính. Nghĩa là bạn có một khoản thu nhập thụ động đủ để trang trải cho các chi phí trong cuộc sống, kể cả khi bạn không làm việc nữa thì vẫn có thu nhập. Giàu có có thể là phải là người có triệu đô, tỷ đô, nhưng tự do tài chính thì chưa chắc đã cần nhiều tiền như vậy. Vậy bạn sẽ chọn tự do tài chính hay trở thành một triệu phú, tỷ phú.

6. Sự nghiệp

“Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn”. Nghĩa là bạn tạo cho bản thân mục tiêu, kế hoạch cụ thể và tận lực theo đuổi mục tiêu của mình. Khi gieo cho mình những hạt giống tốt, những hạt giống chắc chắn sẽ nở hoa đẹp.

Sự nghiệp có lẽ là lát cắt được nhiều người quan tâm nhất trong"Bánh xe cuộc đời". Với nhiều người, thành công trong công việc chính là đạt được những gì họ mong muốn. Muốn làm ông chủ thì trước hết phải làm nhân viên, muốn thành công thì phải trải qua những khó khăn, vất vả và không ngừng học hỏi. Bạn không nên đợi đến khi có một công việc có thu nhập cao, chức vụ quan trọng… thì mới hài lòng, còn khi chưa đạt đến đó thì lại lo lắng. Vậy nên hãy lập cho mình một lộ trình phát triển sự nghiệp, và đầu tư thời gian, công sức, tiền bạc để thực hiện hóa nó.

"Hạnh phúc là trên cả chặng đường đi, chứ hạnh phúc không chỉ là đích đến!"

7. Giải trí - Các hoạt động tình nguyện

Giải trí là những hoạt động thường xuyên hoặc theo thói quen giúp mang lại niềm vui, sự phấn khởi trong khoảng thời gian thư giãn.

Tự do làm những gì mình thích như đi du lịch, khám phá thế giới, đọc sách, ăn uống, chơi thể thao,… một cách thường xuyên. Khi được làm những gì bản thân yêu thích, thì đó đã là một niềm hạnh phúc phải không nào? Người càng có nhiều sở thích sẽ có một cuộc sống thú vị hơn. Đến khi những sở thích trở thành đam mê, nó sẽ khiến bạn sống vì nó, hành động vì nó một cách mạnh mẽ và nhiệt huyết nhất.

8. Tinh thần - Tâm linh

Mỗi người trên thế giới theo một tôn giáo khác nhau, hoặc có những người không theo một tôn giáo nào; nhưng đối với họ, luôn tồn tại một thế giới tâm linh, luôn có một thế giới cao cả hơn. Tìm về thế giới tâm linh, tìm về tôn giáo là một hoạt động tích cực giúp con người có niềm tin, có thể giải tỏa căng thẳng trong cuộc sống và giúp con người hướng thiện. Ngay cả khi bạn không tin vào sức mạnh siêu nhiên, bạn cũng nên tìm cho mình một đấng ơn trên để bạn có thể nói như vậy khi gặp những điều quan trọng, như "Ôi Chúa ơi!"

Cách tạo ra bánh xe cuộc đời

Wheel of Life đóng vai trò quan trọng đối với mỗi cá nhân, nhưng không phải ai cũng biết cách xác định bánh xe cuộc đời cho mình. Để tạo ra bánh xe cuộc đời, bạn thực hiện theo các bước như sau:

Bước 1

Trước hết, bạn vẽ một vòng tròn và phân chia thành 6-8 phần bằng nhau tùy theo phân loại và nhu cầu của mỗi cá nhân. Hãy chọn một nơi yên tĩnh để có thể tập trung, và đánh giá các vấn đề một cách thành thật nhất thì bạn mới có thể có cái nhìn đúng đắn nhất về cuộc đời của mình. Bạn cũng có thể tham khảo các mẫu bánh xe cuộc đời trên mạng và chọn lọc, thiết lập lại sao cho phù hợp với cuộc sống hiện tại của mình

Bước 2

Hãy tự đánh giá mức độ hài lòng của bản thân đối với từng lát cắt/tiêu chí trong cuộc đời theo thang điểm 10 (1 là không thỏa mãn và 10 là hoàn toàn thỏa mãn). Bước này khá quan trọng, do vậy bạn nên đánh giá cẩn thận và kỹ lưỡng từng vấn đề (gia đình, tình cảm, bạn bè, công việc,..) một cách công bằng nhất.

Để có thể hoàn thành "Bánh xe cuộc đời, bạn có thể trả lời các câu hỏi dưới đây:

Sự nghiệp

• Bạn hài lòng với nghề nghiệp của mình như thế nào? Đó có phải là công việc mà bạn mong muốn?
• Bạn có muốn muốn theo đuổi một công việc khác?
• Công việc có mang lại cho bạn hạnh phúc và sự hài lòng không?
• Liệu công việc kiếm đủ tiền để bạn trang trải cuộc sống?

Tài chính

• Thu nhập có đủ để đáp ứng tất cả các nhu cầu cơ bản và nhu cầu khác của bạn không?
• Bạn có bất kỳ khoản nợ hay vay tín dụng nào không?
• Có phải tiền là thứ duy nhất làm cho con người hạnh phúc? 

Sức khỏe

• Bạn đang cảm thấy thế nào?
• Bạn có đang khỏe mạnh cả về thể chất và tinh thần?
• Bạn có hài lòng với ngoại hình và cân nặng của mình không?
• Bạn có bất kỳ khó chịu nào trong cơ thể không?
• Bạn tập luyện thể dục thể thao ở mức độ nào?

Các mối quan hệ

• Quan hệ tình yêu - hôn nhân của bạn như thế nào?
• Bạn dành thời gian rảnh cho gia đình và bạn bè ở mức độ nào?

Phát triển bản thân

• Bạn làm thể nào để đối phó với sự phát triển cá nhân.
• Bạn có mở ra những trải nghiệm mới và ham học hỏi không?

Tinh thần - tâm linh

• Bạn đang tận hưởng cuộc sống?
• Bạn có thực hành sở thích hoặc tập luyện thể thao?  
• Bạn có kết nối tâm linh với cả thế giới bên trong và bên ngoài?

Gải trí - những hoạt động tình nguyện

• Bạn làm gì vào thời gian rảnh?
• Bạn có giúp đỡ người khác không?
• Bạn có tình nguyện không?
• Bạn hoạt động ở mức độ nào tại các câu lạc bộ (thể thao), trong khu phố hoặc chăm sóc các thành viên trong gia đình?

Bước 3

Sau khi điền vào tất cả các điểm số, nối các điểm lại với nhau để tạo thành bánh xe cuộc đời của bạn.

• Điểm số từ 8 đến 10, nghĩa là bạn rất hài lòng và tốt phần đó. Việc quan trọng bây giờ là bạn đảm bảo rằng điều này được duy trì và cố gắng cải thiện trong lĩnh vực này nếu như có thể.
• Điểm số từ 5 đến 7, nghĩa là bạn hài lòng với một hạng mục, nhưng chắc chắn bạn vẫn có cơ hội để cải thiện và đạt được mục tiêu cao hơn.
• Điểm số từ 1 đến 4 cho thấy bạn không hài lòng về lĩnh vực này. Bạn nên tìm cách cải thiện sự hài lòng ở đây.

Hãy cố gắng khai thác tối đa điểm số mà bạn nhận được bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

• Lý do bạn cho mình điểm thấp như vậy trong lĩnh vực này?
• Điểm lý tưởng cho mỗi lĩnh vực là gì?
• Điểm nào bạn muốn đạt được sau một tháng, 3 tháng, 6 tháng và sau 1 năm?
• Những lĩnh vực nào ít điểm?
• Những lĩnh vực nào có tầm quan trọng để có thể đạt được sự cân bằng?

Bước 4

Chọn lọc ra những tiêu chí cần thiết nhất, quan trọng nhất trong cuộc sống của bạn. Sau đó, hãy hình dung về cuộc sống mơ ước của chính mình. Từ đó đưa ra mục tiêu cụ thể, rõ ràng để không được lãng quên qua từng ngày.

Bước 5

Đưa ra những giải pháp cụ thể, cân đối lại cuộc sống của mình, phát huy những ưu điểm hiện tại, khắc phục và hạn chế những yếu tố gây sao nhãng. Đồng thời cam kết phải thực hiện theo kế hoạch này để đạt được mục tiêu mong muốn.

Bước 6

Vẽ lại bánh xe cuộc đời định kỳ hoặc sau mỗi tháng để đánh giá lại bản thân, xem xét tiến độ và sự thay đổi của bản thân, có đi theo mục tiêu đã đề ra hay không. Từ đó điều chỉnh hành động thực tế để có thể đạt được mục tiêu ban đầu và cân bằng cuộc sống.

Bánh xe cuộc đời đóng vai trò như thế nào trong cuộc sống?

Giả sử cuộc đời bạn là một chiếc xe luôn tiến về phía trước, và hình dạng bánh xe cuộc đời của bạn vừa vẽ ra bị xiêu vẹo thì chiếc xe cuộc đời của bạn sẽ chạy như thế nào? Cuộc đời của chúng ta sẽ tương tự chiếc bánh xe, nó sẽ không thể nào trơn tru và thuận lợi nếu như không được cân bằng. Thực tế, chúng ta vẫn có thể chạy được với hình dạng bánh xe ấy, nhưng con đường chúng ta đi sẽ luôn gập ghềnh và xóc nảy hơn rất nhiều so với một bánh xe tròn trịa.

Bánh xe cuộc đời có ý nghĩa quan trọng trong cuộc sống của mỗi người, nhất là trong xu thế ngày càng bận rộn như hiện nay. Bởi bánh xe cuộc đời được xây dựng trên nền tảng cơ sở chung nhất, xoay quanh những vấn đề mà mỗi người đều có thể gặp phải trong cuộc sống. Phương pháp này có 3 vai trò quan trọng:

• Giúp mỗi người chúng ta nhìn nhận một cách tổng quan cuộc sống hiện tại. Những thông tin trên bánh xe cuộc đời mô tả những việc bạn đang làm tốt, những việc làm chưa tốt hoặc các vấn đề tích cực, tiêu cực xảy ra trong cuộc sống.
• Bánh xe cuộc đời xây dựng theo các yếu tố quan trọng đối với cuộc sống mỗi người. Qua đó giúp chúng ta ý thức được đâu là những điều quan trọng cần làm, đâu là điều kém quan trọng nên ít quan tâm hơn. Nếu không xây dựng bánh xe cuộc đời, bạn dễ bị sao nhãng, cuốn theo những điều vô nghĩa, không có định hướng rõ ràng.
• Giúp mỗi người cân bằng lại cuộc sống, thoát khỏi những rắc rối hay suy nghĩ tiêu cực thường ngày và bắt đầu hoàn thiện bản thân của mình hơn. Qua những khía cạnh làm chưa tốt, chúng ta sẽ nhìn thấy những gì còn thiếu, những gì cần cải thiện và trau dồi. Từ đó thiết lập thời gian và phân chia tâm sức để thực hiện.

Cách vẽ bánh xe cuộc đời trên Powerpoint chi tiết

Để vẽ bánh xe cuộc đời bạn có thể sử dụng giấy bút vẽ, các công cụ như Powerpoint, Canva, Photoshop,.... hoặc những mẫu bánh xe cuộc đời trên Internet. Trong bài viết này, Money24h sẽ hướng dẫn các bạn cách vẽ bánh xe cuộc đời 8 khía cạnh trên PowerPoint.

• Bước 1: Mở ứng dụng Powerpoint và chọn Insert trên thanh Menu.
• Bước 2: Chọn mục Shapes (1) và chọn hình khối tròn (2) tương tự hình minh họa. Lưu ý để hình tròn không bị méo thì bạn hãy giữ phím Shift và kéo giữ hình tròn cho đến kích thước mong muốn.

• Bước 3: Chọn Mục Shape Fill để đổi màu bánh xe trùng với màu nền của Slide.

• Bước 4: Bấm vào hình tròn để menu Drawing Tools hiển thị. Sau đó chọn đường line như hình bên dưới để phân chia bánh xe thành các lát cắt.

• Bước 5: Nối các đường thằng lại với nhau. Như hình bên dưới điểm 1 sẽ nối với điểm 1', và bạn lần lượt nối các điểm để hoàn thành bánh xe cuộc đời với 8 lát cắt.

• Bước 6: Vẽ tháng điểm từ 1 -10. Bạn chọn menu Insert (1) => chọn Text Box (2), sau đó gõ số từ 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1. Cuối cùng bạn điều chỉnh kích thước và di chuyển thang điểm cho phù hợp.

Bước 7: Điền các khía cạnh bạn muốn đánh giá vào bánh xe.

• Bước 8: Bạn tự đánh giá mức độ hài lòng của bản thân đối với từng tiêu chí trong cuộc đời và sử dụng các đường kẻ để nối các điểm lại với nhau.

Cách áp dụng thực tế Wheel of Life như thế nào?

Áp dụng Wheel of life đúng cách sẽ giúp bạn lấy lại quyền kiểm soát cuộc sống của mình. Dưới đây là một số cách áp dụng Wheel of life mà bạn có thể tham khảo:

Nếu bạn ưu tiên và muốn tập trung vào vấn đề sức khỏe 

Hãy bắt đầu tập những thói quen tốt như: đi ngủ sớm trước 10 giờ, dậy từ 5 giờ sáng để tập thể dục, ăn uống đúng giờ, đầy đủ chất dinh dưỡng. Tự sắp xếp, điều chỉnh thời gian sinh hoạt hợp lý để có thể tham gia các khóa học yoga, chạy bộ, gym, v.v. Hạn chế các rượu bia, thuốc lá thay vào đó là tích cực nấu cơm tại nhà để có chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh hơn.

Nếu bạn muốn cải thiện vấn đề tài chính cá nhân

Bắt đầu ghi chép lại tình hình tài chính hiện tại (Tổng thu nhập bao nhiêu, chi tiêu hàng tháng, số nợ cần thanh toán, v.v.). Sau đó bạn sẽ lên kế hoạch tiết kiệm, cắt giảm các khoản chi tiêu không cần thiết. Bên cạnh đó, bạn cần học cách đầu tư để tạo ra thu nhập thụ động hay cách tạo ra quỹ dự phòng tài chính.

Nếu bạn muốn tăng cường phát triển kỹ năng cho bản thân

Đầu tiên, hãy đánh giá năng lực hiện tại của bạn, tìm ra những kỹ năng bạn cần học hỏi. Tiếp theo bạn có thể đăng ký tham gia một khóa học về những kỹ năng đó, đọc sách về vấn đề bạn đang tìm hiểu, v.v. Tất cả những việc này sẽ giúp bạn phát triển và ngày càng hoàn thiện bản thân hơn so với hiện tại. Bạn cũng đừng quên lên kế hoạch cụ thể thực hiện và kiên trì với mục tiêu đặt ra.

Mỗi khía cạnh của bánh xe đề có tầm quan trọng nhất định, vậy nên bạn không nên chỉ tập trung vào một cái mà bỏ quên các lĩnh vực khác. Nếu cứ bỏ quên suốt một thời gian thì sẽ rất nguy hiểm, bánh xe của bạn có thể rơi vào tình trạng xiêu vẹo và méo mó.

Xem thêm: Cách tiết kiệm tiền hiệu quả

Hy vọng qua bài viết trên của Money24h, bạn đã biết tầm quan trọng của bánh xe cuộc đời cũng như cách để tạo ra nó. Thiết lập Wheel of life là một quá trình tuy đơn giản nhưng lại không dễ áp dụng. Vậy nên, bạn cần sự quyết tâm và kỷ luật khi áp dụng phương pháp này để có thể thành công cân bằng được cuộc sống.