Trang chủChứng khoánĐịnh giá cổ phiếu đơn giản và hiệu quả với chỉ số P/E – Chỉ số P/E thế nào là tốt?
Định giá cổ phiếu với chỉ số P/E là một phương pháp định giá đơn giản và hiệu quả, được hầu hết các nhà đầu tư chứng khoán trên thế giới sử dụng mỗi ngày.
Chỉ số P/E có lẽ không lạ lẫm gì với nhiều nhà đầu tư tại Việt Nam, nhưng làm sao để sử dụng chỉ số P/E thực sự hiệu quả để đánh giá cổ phiếu một cách chính xác, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư sáng suốt? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của Money24h để tìm lời giải cho thắc mắc trên nhé!
Tỷ số P/E hay Chỉ số P/E (Price Earnings Ratio hay Price/ Earning Per Share – Tỷ lệ giá trên thu nhập) đánh giá mối quan hệ giữa thị giá (Price) của một cổ phiếu và thu nhập/lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu đó (EPS).
Đây là một chỉ số quan trọng mang đến cho nhà đầu tư cảm nhận tốt hơn về giá trị của doanh nghiệp. Chỉ số P/E thể hiện kỳ vọng của thị trường và là mức giá nhà đầu tư phải trả cho mỗi đơn vị lợi nhuận hiện tại (hoặc lợi nhuận trong tương lai, tùy từng trường hợp).
Xem thêm: Chỉ số chứng khoán là gì
Có nhiều cách để hiểu về chỉ số P/E. Cụ thể, theo đúng công thức thì P/E có nghĩa thị giá của cổ phiếu cao gấp bao nhiêu lần thu nhập từ mỗi cổ phiếu đó. Hiểu nôm na là thị giá cổ phiếu đó đang cao hơn, thấp hơn hay ngang bằng với lợi nhuận mà doanh nghiệp đang thực sự tạo ra trên mỗi cổ phiếu.
Hay, nhà đầu tư sẵn sàng giá bao nhiêu cho cổ phiếu của 1 doanh nghiệp dựa trên lợi nhuận/thu nhập của doanh nghiệp đó. Cụ thể hơn là sau bao năm đầu tư thì bạn có thể hoàn vốn từ lợi nhuận của doanh nghiệp.
Hiểu theo công thức là thế, nhưng nếu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ dẫn đến EPS âm thì P/E sẽ là bao nhiêu? và đến khi nào mới có thể hoàn vốn được. Do đó, chỉ số P/E có thể hiểu theo nghĩa đơn giản là cho biết kỳ vọng của nhà đầu tư vào doanh nghiệp.
Ví dụ: CTCP Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG trên HOSE) hiện có P/E bằng 6.27.
Điều đó nghĩa là: Nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra 6.27 đồng để đổi lấy 1 đồng lợi nhuận từ HPG.
Xem thêm: Các loại lệnh chứng khoán bạn không thể bỏ qua
Như đã nói ở trên, Chỉ số P/E là tỷ lệ giữa giá cổ phiếu và EPS (price-to-earning ratio), công thức của nó là:
Theo công thức trên, ta có thể thấy rõ EPS là biến số quan trọng nhất ảnh hưởng đến chỉ số này. Cụ thể, EPS là phần lợi nhuận sau thuế trên mỗi cổ phiếu thường của cổ đông, sau khi đã trừ đi cổ tức ưu đãi.
Hay, EPS chính là phần lợi nhuận mà doanh nghiệp phân bổ cho mỗi cổ phần đang lưu hành trên thị trường và có thể hiện khả năng tạo ra lợi nhuận của doanh nghiệp. Khi EPS dương, tức công ty đang có lãi, khả năng trả cổ tức cao và giá cổ phiếu cũng có xu hướng tăng cao. Ngược lại, khi EPS mang trị số âm, tức là công ty đang làm ăn thua lỗ trong kỳ đó.
Công thức EPS cơ bản:
Ví dụ cách tính chỉ số P/E
Chỉ số P/E năm 2021 của CTCP Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) được tính theo các bước sau:
Bước 3: Để tính chỉ số P/E của HPG năm 2021, ta sẽ lấy mức giá đóng tại phiên giao dịch cuối cùng của năm 2021 (tức ngày 31/12/2021) là 46.400 đồng/cp chia cho dữ liệu EPS ở trên. Lắp ráp công thức vào, ta tính được chỉ số P/E của HPG năm 2021 = 6.47 (46.400/7.166).
Bạn có thể dễ dàng tính chỉ số P/E bằng các dữ liệu có sẵn trên thị trường, hoặc có thể tra cứu từ các nguồn dữ liệu cổ phiếu của Cafef, Vietstock hay FireAnt...
Xem thêm: Chỉ số VN-Index là gì? Cách tính và phân biệt VN-Index & VN30
Có 2 loại chỉ số P/E mà nhà đầu tư cần quan tâm bao gồm:
Như vậy, 2 loại P/E cho nhà đầu tư biết điều gì?
Trailing P/E được tính dựa trên những dữ liệu thị trường sát nhất với hiện tại và phản ánh lợi nhuận trong quá khứ nên nhược điểm của nó là hiệu suất trong quá khứ không phải lúc nào cũng dự đoán được hành vi trong tương lai.
Ngược lại khi tính toán P/E dự phóng sử dụng EPS dự phóng, đây là con số không có sẵn, đòi hỏi nhà đầu tư cần phân tích doanh nghiệp và dự báo lợi nhuận trong tương lai hoặc lấy từ báo cáo phân tích của các công ty chứng khoán.
Như vậy, nếu Trailing P/E mang tính chất thị trường, thì P/E dự phóng mới là con số mà nhà đầu tư cần cân nhắc để quyết định đầu tư cổ phiếu, cũng là con số được sử dụng để định giá cổ phiếu.
Thực tế thì việc chỉ số P/E được đánh giá là thấp hay cao và P/E nói lên được cổ phiếu rẻ hay đắt hay không cũng mang nhiều cách hiểu khác nhau. Khi phân tích chỉ số này, nhà đầu tư cần có sự kết nối với các chỉ số khác trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Chỉ số P/E thấp phản ánh điều gì?
Có rất nhiều lý do để một công ty có mức P/E thấp trong một thời điểm nhất định:
Chỉ số P/E cao phản ánh điều gì?
Thông thường chỉ số P/E cao thể hiện kỳ vọng của nhà đầu tư vào tăng trưởng thu nhập từ cổ phiếu đó trong tương lai sẽ cao. Thực tế, nhiều nhà đầu tư sẵn sàng trả mức giá rất cao cho những doanh nghiệp hàng đầu thế giới, do đó những doanh nghiệp này có P/E rất cao.
Ví dụ tiêu biểu nhất có lẽ phải nói đến cổ phiếu Tesla và Amazon của 2 vị tỷ phú giàu nhất và nhì hành tinh Elon Musk và Jeff Bezos khi chỉ số P/E của 2 cổ phiếu này đều "cao ngất ngưởng". P/E hiện tại của Tesla là 200.99 và trong quá khứ P/E của Amazon cũng từng đạt con số này.
Ngoài ra, chỉ số P/E cao không chỉ là là câu chuyện của riêng Tesla hay Amazon, hầu hết những cổ phiếu công nghệ hàng đầu thế giới đều có mức P/E trên 50. Do đó, việc lấy mức P/E của thị trường áp đặt lên P/E của từng cổ phiếu hay thậm chí từng ngành đôi khi cũng không chính xác.
Tuy nhiên, P/E cao còn cho thấy cổ phiếu đang được định giá quá cao so với giá trị thực.
Xét ví dụ về chỉ số P/E của CTCP Xây dựng FLC Faros (Mã: ROS). Trong 4 năm từ 2018 đến 2021, P/E của ROS luôn cao chót vót.
Nhưng điều đó không có nghĩa ROS cũng giống như Amazon mà do EPS của doanh nghiệp quá thấp và định giá cổ phiếu này quá cao sơ với giá trị thực của nó.
Ngoài ra, P/E đắt hay rẻ còn phụ thuộc vào khẩu vị của nhà đầu tư và từng nhóm ngành. Cụ thể, nhóm ngành thép trên TTCK Việt Nam có P/E không cao, ngay cả doanh nghiệp đầu ngành là CTCP Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG) cũng chỉ có P/E chưa đến 10 và hiện tại đang là 6.27, kém xa P/E toàn thị trường.
Trái lại, nhóm bán lẻ lại khá hấp dẫn và P/E các doanh nghiệp đầu ngành như PNJ thậm chí lên tới 24 nhưng nhà đầu tư vẫn sẵn sàng trả giá cao để sở hữu. Do đó, khó có thể nói P/E là đắt hay rẻ mà chỉ đơn giản là phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư với doanh nghiệp.
Xem thêm: Cách đọc bảng giá chứng khoán cho người mới chuẩn nhất
Chỉ số P/E hiện tại cao hay thấp không có nhiều ý nghĩa nếu nó đứng một mình. Cũng như việc nhìn vào P/E của một cổ phiếu không mấy ý nghĩa nếu nó không được so sánh với P/E trong lịch sử của công ty, P/E của đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành cũng như với tốc độ tăng trưởng lợi nhuận và thu nhập dự kiến của công ty.
Không dễ để kết luận một cổ phiếu có P/E 10 lần là một món hời hay P/E 50 lần là đắt nếu không thực hiện bất kỳ phép so sánh nào.
Để sử dụng hiệu quả chỉ số P/E trong định giá cổ phiếu bạn cần:
Xem thêm: Chứng khoán là gì? Cách chơi chứng khoán Việt Nam
Chỉ số P/E là thước đo rất hiệu quả dựa trên yếu tố kỳ vọng, tâm lý thị trường đối với cổ phiếu với những ưu điểm như dễ dàng nhận định, tính toán, đặc biệt phù hợp với nhà đầu tư mới. Tuy nhiên, phương pháp định giá này cũng tồn tại một số hạn chế như:
Là một trong những phương pháp định giá cổ phiếu phổ biến và đơn giản nhưng để đánh giá chỉ số P/E bao nhiêu là tốt cũng không hề đơn giản và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.
Đặc biệt, P/E thể hiện tâm lý thị trường hay kỳ vọng của nhà đầu tư, mà những điều này thực sự rất khó đoán. Thị trường thực tế đã cho thấy những giai đoạn tăng giảm hay những cơn sốt "ảo" không rõ nguyên nhân, dẫn đến chỉ số P/E không phản ánh chính xác.
Do đó, Money24h khuyên bạn không nên coi chỉ số P/E là nhân tố chính để quyết định mua hay bán cổ phiếu mà cần kết hợp với nhiều chỉ số tài chính khác và áp dụng chúng một cách linh hoạt.
Nguồn tham khảo: https://vnrebates.net/chi-so-p-e.html
Power 6/55 Mỗi 18h thứ 3,5,7 | 38.396.133.300 VNĐ |
Mega 6/45 Mỗi 18h thứ 4,6 và chủ nhật | 66.844.435.000 VNĐ |
Max 3D Mỗi 18h thứ 2,4,6 | 1.000.000.000 VNĐ |
Max 4D Mỗi 18h thứ 3,5,7 | 15.000.000 VNĐ |
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM