Chứng khoán là gì? Cách chơi chứng khoán Việt Nam

Chứng khoán hiện đang là một loại hình đầu tư tài chính mang lại nguồn lợi hấp dẫn, thu hút đông đảo nhà đầu tư. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn chưa biết Chứng khoán là gì và có những đặc điểm như thế nào? Thì hãy tham khảo bài viết “Chứng khoán là gì? Tổng quan về thị trường chứng khoán cho người mới bắt đầu” của Money24h nhé!.

Chứng khoán là gì?

Định nghĩa

Theo Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 đã định nghĩa rằng chứng khoán là tài sản bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng quyền hay một loại chứng khoán nào đó do Chính phủ quy định, ... Tuy nhiên, bạn có thể hiểu nôm na rằng chứng khoán là một bằng chứng xác nhận sự sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với phần vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành. Chứng khoán có thể tồn tại ở hình thức chứng chỉ, dữ liệu điện tử hay bút toán ghi sổ. 

Phân loại chứng khoán

Hiện nay có rất nhiều loại chứng khoán nhưng chủ yếu được chia thành 3 loại phổ biến gồm:

• Chứng khoán vốn: là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành với đặc điểm là xác nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư đối với một phần thu nhập hoặc tài sản của công ty. Chứng khoán vốn thường được phát hành dưới dạng cổ phiếu thường, chứng chỉ Quỹ, cổ phiếu ưu đãi,…
• Chứng khoán nợ: là loại chứng khoán xác nhận mối quan hệ hợp pháp giữa chủ nợ (nhà đầu tư) và công ty phát hành. Chứng khoán nợ thường được các công ty phát hành dưới dạng trái phiếu, chứng khoán dạng nợ,... 
• Chứng khoán phái sinh: là công cụ tài chính tồn tại dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn hay hợp đồng kỳ hạn. Chứng khoán phái sinh sẽ xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền; Hoặc chuyển giao số lượng tài sản nhất định theo mức giá đã được ấn định cụ thể trong tương lai.

Đặc điểm của chứng khoán

• Tính thanh khoản: Chứng khoán có tính thanh khoản cao hơn so với các loại tài sản khác, điều này được thể hiện qua khả năng mua bán nhanh chóng trên thị trường. Các chứng khoán khác nhau có khả năng chuyển nhượng khác nhau và cổ phiếu được đánh giá là loại chứng khoán có mức thanh khoản cao nhất.
• Tính rủi ro: Chứng khoán là tài sản tài chính với giá trị sẽ chịu tác động lớn liên quan đến rủi ro gồm rủi ro lạm phát, rủi ro chính trị, rủi ro kinh tế,...
• Tính sinh lợi: Mọi nhà đầu tư sở hữu chứng khoán đều mong muốn sẽ nhận được một nguồn lợi lớn trong tương lai. Thu nhập này thường đến từ cổ tức được chia hoặc giá chứng khoán trên thị trường gia tăng.

Thị trường chứng khoán là gì?

Phân loại thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra hoạt động mua bán hoặc trao đổi các loại chứng khoán thông qua bên thứ ba là các công ty môi giới chứng khoán. Thị trường chứng khoán được chia làm 2 loại chính gồm::

• Thị trường sơ cấp: là nơi mà những loại chứng khoán mới phát hành sẽ được bán lần đầu cho người mua với giá phát hành. Thị trường sơ cấp là nơi các nhà phát hành huy động vốn để đầu tư vào sản xuất kinh doanh..
• Thị trường thứ cấp: là nơi diễn ra hoạt động mua bán, trao đổi các loại chứng khoán đã phát hành với mục đích kiếm lợi nhuận và luân chuyển nguồn vốn đầu tư. Thị trường thứ cấp giúp gia tăng tính thanh khoản cho các loại chứng khoán đã phát hành. Từ đó mà nâng cao được thời hạn vốn từ ngắn hạn sang trung hạn hoặc dài hạn cũng như giúp cho dòng vốn được phân phối hiệu quả hơn.

Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán là gì?

Theo Điều 5 Luật Chứng khoán 2019 thì thị trường chứng khoán hiện nay đang hoạt động theo những nguyên tắc sau:

• Tôn trọng quyền sở hữu với tài sản trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán và thị trường chứng khoán; Quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức hoặc cá nhân.
• Công bằng, công khai, minh bạch.
• Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
• Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.

Lợi ích của thị trường chứng khoán là gì?

• Đối với nền kinh tế: thị trường chứng khoán và giá chứng khoán được xem là thước đo sức mạnh của nền kinh tế. Bởi thông qua chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu mà có thể đánh giá được nền kinh tế đang đi lên hoặc đi xuống.
• Đối với doanh nghiệp: Việc phát hành chứng khoán ra thị trường là cách giúp doanh nghiệp huy động được nguồn vốn dài hạn bên cạnh việc đi vay ngân hàng. Đây chính là kênh giúp mang lại nguồn vốn dồi dào đến từ công chúng giúp các doanh nghiệp thuận lợi phát triển kinh doanh.
• Đối với nhà đầu tư: Với khả năng thanh khoản và sinh lời cao đến từ chứng khoán thì thị trường chứng khoán được đánh giá là một nơi đầu tư tiềm năng. Tuy nhiên thì đầu tư cổ phiếu cũng tồn tại những rủi ro nhất định nên bắt buộc nhà đầu tư phải kiến thức nhất định trước khi tham gia vào thị trường chứng khoán.

Có nên đầu tư chứng khoán hay không?

Như đã nói thị trường chứng khoán là nơi đầu tư tiềm năng với nguồn lợi hấp dẫn nhưng bên cạnh đó vẫn tồn tại rủi ro khá cao. Do đó, nếu muốn đầu tư và kiếm được lợi nhuận tư thị trường chứng khoán thì bạn cần phải chuẩn bị đầy đủ các yếu tố sau:

• Tài chính: Đây là yếu tố bắt buộc khi bạn muốn đầu tư vào bất cứ lĩnh vực nào, bao gồm cả đầu tư chứng khoán. Nguồn vốn đầu tư chứng khoán nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào khối lượng tài sản mà bạn đang sở hữu, mức độ kỳ vọng về lợi nhuận cũng như khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
• Kiến thức chứng khoán: Chứng khoán là kênh đầu tư mang lại lợi nhuận lớn nhưng cũng tồn tại nhiều rủi ro hiện hữu. Và rất khó dùng may mắn để kiếm được lợi nhuận từ kênh đầu tư này. Do đó, để đầu tư chứng khoán thành công lâu dài thì bạn cần trang bị những kiến thức về thị trường chứng khoán từ cơ bản cho tới nâng cao, từ lý thuyết đến kinh nghiệm thực tiễn..
• Trang thiết bị sử dụng: Với thời đại internet 4.0 thì việc đầu tư chứng khoán không nhất thiết phải tới tận sở giao dịch mà thay vào đó bạn có thể sử dụng các thiết bị điện tử như laptop, tablet, smartphone... để theo dõi chỉ số chứng khoán mọi lúc mọi nơi. Việc này giúp các nhà đầu tư thực hiện giao dịch nhanh chóng, nắm bắt tình hình thị trường liên tục và hạn chế độ trễ tối ưu.
• Nguồn thông tin: Đây cũng là yếu tố giúp bạn thành công trong việc đầu tư vào thị trường chứng khoán. Bởi nếu lượng thông tin cập nhật càng nhiều, có độ chính xác cao thì sẽ giúp bạn đưa ra được chiến lược và quyết định đầu tư chứng khoán đúng đắn hơn.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu được chứng khoán là gì? Cũng như những thông tin quan trọng liên quan đến kênh đầu tư này. Và với những trang bị kỹ càng thì Money24h mến chúc bạn sẽ thành công trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán nhé!