Toshiba đã chính thức bán mình với giá 15,3 tỷ USD?

Toshiba, một trong những tượng đài công nghệ của Nhật Bản với hơn 140 năm lịch sử, sắp kết thúc những thời gian khó khăn bằng việc chấp nhận đề nghị mua lại với giá 2.000 tỷ yên (tương đương hơn 15 tỷ USD) từ một nhóm doanh nghiệp do Japan Industrial Partners (JIP) đứng đầu.

Theo thông tin mới nhất được công bố vào ngày 23/3, Hội đồng quản trị Toshiba đã phê chuẩn đề nghị mua lại từ nhóm liên minh doanh nghiệp Nhật Bản (JIP), với sự tham gia của 17 công ty Nhật Bản và 6 tổ chức tài chính trong nước.

Đề nghị mua lại với giá 2.000 tỷ yên (15,3 tỷ USD) tương ứng với giá 4.620 yên mỗi cổ phiếu Toshiba, cao hơn 9,7% so với giá đóng cửa của cổ phiếu Toshiba trong phiên giao dịch ngày 23/3. Động thái này được kỳ vọng sẽ giúp cho Toshiba kết thúc một giai đoạn đầy khó khăn và bế tắc kéo dài nhiều năm về tài chính (từ năm 2015 đến nay) và các vấn đề quản trị doanh nghiệp.

Theo ông Mito Kato - phân tích viên của LightStream đã đưa ra đánh giá việc đạt thỏa thuận là diễn biến tích cực cho Toshiba sau thời gian liên tục đổi mới định hướng kinh doanh. Tuy nhiên, chuyên gia này còn cho rằng vẫn cần thực hiện nhiều hành động khác để thúc đẩy phát triển và tối ưu hóa tiềm năng của các mảng kinh doanh mới của tập đoàn.

Lý do cho việc mất nhiều năm Toshiba mới đi đến thỏa thuận bán mình này là do đại diện chính phủ Nhật Bản muốn giữ những công nghệ nhạy cảm ra khỏi nước ngoài nhưng các nhà đầu tư, cổ đông quốc tế của hãng lại chỉ muốn gia tăng lợi nhuận, qua đó dẫn đến những mâu thuẫn về việc xác định người mua phù hợp.

Thông tin về thương vụ bán mảng kinh doanh điện hạt nhân của Toshiba đang gây chú ý trên thị trường. Đây được xem là một trong những thương vụ lớn nhất châu Á trong năm nay. Tuy nhiên, vì mảng kinh doanh này là nhạy cảm đến an ninh quốc gia và liên quan đến vụ tai nạn hạt nhân tại nhà máy Fukushima Dai-ichi năm 2011, chính phủ Nhật Bản khó chấp nhận việc chuyển giao quyền sở hữu cho doanh nghiệp nước ngoài.

Theo Bloomberg, để thương vụ được thông qua, đòi hỏi sự đồng ý của Ban quản trị và sự ủng hộ của các cổ đông. Tuy nhiên, quá trình này đã nhiều lần bị trì hoãn do khó khăn trong việc xin bảo đảm tài chính từ các ngân hàng. Hiện tại, liên minh JIP đang đối mặt với những thách thức trong việc xin vốn cho thương vụ này.

Toshiba đối mặt với nhiều thách thức trong 8 năm qua, bắt đầu từ vụ bê bối kế toán vào năm 2015, khiến lợi nhuận giảm mạnh và tập đoàn phải tái cấu trúc liên tục. Họ phải phá sản mảng điện hạt nhân tại Mỹ và buộc phải bán các bộ phận chip đắt giá, cũng như chào bán cổ phiếu cho nhà đầu tư ngoại.

Các cổ đông và lãnh đạo công ty liên tục xung đột với nhau trong thời gian này. Effissimo đã gặp phản đối khi muốn đưa một trong các nhà sáng lập vào Ban quản trị vào năm 2020. Nghi ngờ về phiếu bầu, Effissimo đã yêu cầu bổ nhiệm điều tra viên độc lập để giám sát và cuối cùng đạt được thắng lợi vào năm 2021.

Vào đầu năm 2022, khi kế hoạch chia đôi công ty của các cổ đông thất bại, Toshiba đã cần phải tìm kiếm lựa chọn chiến lược mới cho tương lai, bao gồm khả năng bán mình. Và JIP là nhà thầu được ưu tiên lựa chọn vào tháng 10 cùng năm.