Điều không ai mong đợi nhưng đã và đang xảy ra khi đại dịch Covid bùng phát. Người lao động bị cho thôi việc khá nhiều. Liệu lúc này, tiền bảo hiểm thất nghiệp có thể giúp họ?

Trước dịch COVID-19, tôi làm gì?

Tôi sinh ra và lớn lên ở một tỉnh gần Tp. Hồ Chí Minh. Gia đình khó khăn nên mất học từ nhỏ. Năm 18 tuổi đủ tuổi lao động, tôi xin phép ba mẹ rời nhà để đi làm công nhân ở thành phố. Những mong thay đổi cuộc sống của mình tốt hơn và có thể phụ giúp được ba mẹ. Tôi xin vào làm được ở một công ty may mặc. Vì tôi không có nghề nên ban đầu chỉ được phân làm những việc nhỏ, lặt vặt như: cắt chỉ, xếp đồ, đóng gói… Tôi chăm chỉ làm và học thêm cách may. Vì tôi thấy lương của người may cao hơn.

Sau hơn 6 tháng học việc, thử việc tôi chính thức trở thành công nhân may mặc của công ty. Từ đây, không những tôi có mức lương ổn hơn vị trí trước đó mà còn nhận được nhiều phúc lợi của công ty dành cho. Nhất là việc tham gia bảo hiểm xã hội tại công ty. Tôi nghe các anh chị trong công ty bảo: “đóng bảo hiểm xã hội để sau này lấy tiền bảo hiểm thất nghiệp và tiền bảo hiểm một lần”. Tôi lúc đó không hiểu rõ lắm, chỉ biết là nó vẫn là tiền của mình, chứ không mất đi nên tôi an tâm.

Lương công nhân ngành may của tôi làm đều cũng đủ để tôi sinh sống và phụ giúp gia đình. Những đợt có tăng ca thì lương tôi tăng thêm. Tôi lại tiết kiệm thêm khoản này cho cuộc sống của mình. Tuy nhiên, những khi công ty không có việc thì đồng nghĩa lương rất thấp, thậm chí không còn nhận được lương. Tôi sống chủ yếu vào khoản thu nhập từ lương. Nên với tôi, nếu không có việc tại công ty hoặc có bất cứ sự cố nào mà không làm được việc thì chắc sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều.

Dịch ập đến đã khiến tôi thê thảm như thế nào?

Như đã chia sẻ, ngoài làm công nhân may tôi chẳng đi làm thêm một nghề nào. Công việc công nhân may đã chiếm hết thời gian của tôi. Những đợt tăng ca sáng đêm tôi còn không còn thời gian để ngủ. Hơn nữa, công ty có giờ giấc làm không cố định nên rất khó để làm thêm một công việc nào khác. Thu nhập chính của tôi phụ thuộc vào công việc này rất nhiều. Nếu có chuyện gì xảy ra thì sẽ vô cùng ảnh hưởng.

Rồi điều không may mắn đã ập đến. Dịch Covid bùng phát được công nhận là thiên tai toàn cầu. Tôi và công ty tôi cũng không thoát khỏi tình cảnh ngặt nghèo này. Ban đầu khi dịch còn nhẹ. Công ty chia thời gian đi làm như chia sẻ giữa mọi người với nhau. Tôi thấy cũng được, chưa đến nỗi nào. Miễn còn việc để đi làm. Nếu không làm thì lấy đâu thu nhập mà sinh sống. Bắt đầu những chuỗi ngày, ngày làm ngày nghỉ gắng gượng vượt qua giai đoạn khó khăn. Lương của tôi giảm nghiêm trọng. Không có tăng ca, lại làm ít ngày nên tiền lương thực nhận của tôi chỉ đủ để trang trải ăn uống nhà trọ. Tôi thấy lo lắng về thu nhập một phần, một phần còn là tâm lý dịch bệnh. Hôm nào đi làm tôi lại bịt khẩu trang kín mít, rửa tay bất kể lúc nào ngơi tay. Tối về tôi còn súc miệng bằng nước muối. Tôi nghĩ rằng, tôi đang không làm ra được tiền nhiều thì không nên để dính bệnh, Vì sẽ không có đủ tiền để chi trả.

Cầm cự được đâu 2 -3 tháng, công ty tôi bắt đầu thực hiện cắt giảm nhân sự. Lúc này thật sự khó khăn. Tôi biết công ty cũng chẳng có hàng để làm. Mà nhân sự thì hàng ngàn người. Công ty lấy đâu kinh phí để chi trả. Nguyên chuyền may của tôi bắt đầu cắt giảm. Mỗi ngày đi làm lại thấy vắng người hơn. Lúc đầu áp dụng cắt giảm nhân sự, tôi thật sự bị sốc. Lo lắng đến mất ăn mất ngủ. Thấy đồng nghiệp xung quanh mình mỗi ngày một ít. Tôi hoảng loạn ban đầu một chút rồi lại chú tâm vào sự may mắn khi mình còn ngồi lại, được làm việc.

Nhưng rồi, may mắn không có mỉm cười với tôi mãi. Công ty không cắt giảm nhân sự để cố gắng duy trì hoạt động nữa. Đợt dịch bùng phát thứ 3, công ty tôi tuyên bố ngừng hoạt động vì không có đơn hàng, không có đối tác, không đủ kinh phí nuôi công nhân. Lúc này, ai cũng như ai. Tôi nghe tin mà ngồi thần người bên chiếc máy may quen thuộc của mình. Tôi nghẹn ngào mà không khóc nên lời. Dịch bệnh khắc nghiệt quá. Công ty đóng cửa, công nhân mất việc. Rồi chúng tôi sẽ đi đâu về đâu đây? Đã có ai kịp chuẩn bị cái gì cho mình. Tôi đã mất việc ngày mùa dịch bệnh tràn về.

Tôi bắt đầu chuỗi ngày ăn không ở không. Quỹ tiết kiệm tôi có để dành trước đó cũng không dám xài hoang phí. Chỉ cái nào cần dùng tôi mới dùng. Tôi chưa biết mình phải làm gì trong tình cảnh này. Tôi chỉ biết may. Nghỉ việc ở công ty may rồi thì tôi biết làm gì bây giờ? Các công ty khác cũng giống công ty tôi, họ cũng đang cầm cự hoặc tuyên bố ngừng hoạt động thì lấy đâu việc tuyển người làm. Dịch bệnh hàng quán đóng cửa, có muốn đi làm thêm cái gì đỡ lúc này cũng quá khó khăn. Bây giờ kiếm công việc gì làm trông chừng chẳng dễ dàng chút nào.

Trong những ngày tháng nghỉ việc và phòng chống dịch, tôi có tìm hiểu về quyền lợi người lao động. Lúc này tôi mới biết đến khoản tiền bảo hiểm thất nghiệp. Tôi vừa mừng vừa tủi. Mừng vì có thêm một khoản chi phí để đi qua mùa khó khăn này. Tủi là việc dùng khoản tiền này chứng tỏ công việc tôi đang không có, thu nhập tôi đang không tự làm ra được. Tôi cuối cùng cũng phải dùng đến quỹ phòng thân này. Đây là lý do, hồi mới làm tôi nhớ đã bảo rằng, tiền tôi đóng bảo hiểm mỗi tháng ở công ty cuối cùng là tiền của tôi. Và giờ thì tôi đã phải dùng đến khoản tiền này rồi.

Quá trình nhận bảo hiểm thất nghiệp của tôi

Theo quy định của bộ lao động, tôi được biết rằng tiền bảo hiểm thất nghiệp sẽ được chi trả với điều kiện người lao động

• Chấm dứt hợp đồng lao động.
• Đã đóng đủ 12 tháng tiền bảo hiểm theo quy định.
• Đã nộp hồ sơ yêu cầu trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm.
• Chưa tìm được việc làm.

Mức quyền lợi người lao động như tôi được nhận khi thực hiện yêu cầu trợ cấp thất nghiệp là: “Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 05 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động đối với người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.” (khoản 1 Điều 50 Luật Việc làm 2013).

Tôi thấy vui khi thấy mình còn có quyền lợi sau nghỉ việc lúc này. Tôi đang khó khăn quá rồi nên sẽ theo hướng dẫn để thực hiện lấy tiền bảo hiểm thất nghiệp để trang trải cuộc sống trước đã. Dịch bệnh ổn ổn một chút tôi sẽ lại kiếm việc làm. Từ đây đến lúc đó, tôi cần phải “sống” trước.

Tôi đã chuẩn bị đầy đủ những hồ sơ giấy tờ liên quan đến việc yêu cầu hỗ trợ trợ cấp thất nghiệp bao gồm:

• Sổ tham gia bảo hiểm.
• Quyết định thôi việc.
• Giấy tờ cá nhân.

Khi tôi tìm đến cơ quan nhà nước có liên quan tôi đã nhận thêm những thông tin cụ thể về việc nhận trợ cấp thất nghiệp. Số tiền bảo hiểm thất nghiệp nhận được sẽ căn cứ vào hình thức tham gia bảo hiểm. Gồm 2 đối tượng chính là:

• Đối tượng đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.
• Đối tượng đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

Trường hợp của tôi là đối tượng đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Nên tiền bảo hiểm thất nghiệp tối đa được nhận tối đa hàng tháng bằng 05 lần mức lương cơ sở tại thời điểm chấm dứt hợp đồng. Mức lương cơ sở năm 2021 được áp dụng là 1.490.000 đồng/tháng theo quy định tại Nghị định 38/2019/NĐ-CP.

Căn cứ vào những điều trên thì tôi sẽ nhận được tiền bảo hiểm thất nghiệp là 5.0 x 1.490.000 đồng/tháng = 7.450.000 đồng/tháng. 5 tháng tôi sẽ nhận tổng là: 37.250.000 đồng. Số tiền này không nhỏ với tôi.

Tôi hoàn thành các thủ tục liên quan như cung cấp thêm số tài khoản ngân hàng để nhận tiền qua thẻ. Tôi cũng được tư vấn rằng, trong 5 tháng nhận trợ cấp thất nghiệp, nếu tôi có việc tại thời điểm nào thì việc trợ cấp sẽ ngưng lúc đó. Số tháng không nhận trợ cấp còn lại sẽ được để dành cho thời điểm khác cần dùng. Như vậy là quyền lợi của tôi vẫn còn được lưu giữ nếu không sử dụng.

Hiện dịch bệnh khó khăn, chưa biết đến khi nào mới có việc để đi làm. Tôi không muốn gia đình phải chu cấp. Nên quyết định sẽ nhận khoản trợ cấp này.

Người lao động nào đi làm có tham gia đóng bảo hiểm đều có quyền lợi về tiền bảo hiểm thất nghiệp. Tôi cảm ơn vì chế độ này đã giúp tôi giảm bớt gánh nặng tài chính khi gặp phải nạn đại dịch Covid toàn cầu.