Lãi suất ngân hàng là gì? Có bao nhiêu loại lãi suất ngân hàng hiện nay

Khi khách hàng có nhu cầu vay tiền hoặc gửi tiền tiết kiệm, lãi suất ngân hàng sẽ luôn được quan tâm đặt lên hàng đầu. Mỗi ngân hàng sẽ có lãi suất khác nhau và có thể thay đổi linh hoạt theo các thời điểm. Vậy lãi suất ngân hàng là gì? Có bao nhiêu loại, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Lãi suất ngân hàng là gì?

Lãi suất ngân hàng là tỉ lệ giữa tiền lãi và tiền gốc ban đầu mà người đi vay phải trả cho người cho vay. Hay có thể hiểu lãi suất là phần trăm tiền gốc phải trả trong một thời gian đã được xác định từ trước, thông thường sẽ được tính theo năm.

Một cách khác chúng ta có thể xem lãi suất là giá cả của quyền sử dụng một đơn vị vốn vay trong một đơn vị thời gian (1 tháng hoặc 1 năm). Lãi suất này được hình thành dựa trên giá trị sử dụng của khoản tiền gốc.

Lãi suất càng cao có nghĩa là chi phí cho việc sử dụng khoản tiền vay càng lớn. Sự tăng giảm của lãi suất ngân hàng tác động trực tiếp đến nhiều cá nhân và doanh nghiệp. Lãi suất ảnh hưởng đến các quyết định chi tiêu hằng ngày cũng như những kế hoạch kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp. Chính vì vậy lãi suất ngân hàng luôn là biến số được quan tâm hàng đầu trong các tin tức kinh tế tài chính hiện nay, mỗi ngân hàng sẽ có mức lãi suất khác nhau thế nên việc tìm hiểu là việc quan trọng cần phải tìm hiểu.

Các loại lãi suất ngân hàng hiện nay

Trên thị trường hiện nay, dựa vào nhiều yếu tố khác nhau mà người ta có nhiều cách phân loại lãi suất ngân hàng. Có 5 cách phân loại lãi suất ngân hàng sau:

Phân loại lãi suất ngân hàng theo tính chất khoản vay

Căn cứ theo tính chất khoản vay, có các loại lãi suất ngân hàng sau:

• Lãi suất tiền gửi ngân hàng hay còn được gọi là lãi suất tiết kiệm, là lãi suất áp dụng trong trường hợp ngân hàng phải trả cho các khoản tiền được gửi vào ngân hàng. Các khoản tiền này được gửi vào bới khách hàng hoặc các tổ chức doanh nghiệp. Tùy thuộc vào loại hình gửi tiết kiệm ngân hàng, thời hạn gửi và quy mô tiền gửi mà lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng có thể thay đổi khác nhau.
• Lãi suất cho vay là lãi suất được áp dụng khi khách hàng phải trả cho ngân hàng khi đi vay tiền từ ngân hàng. Có các loại hình vay như: vay kinh doanh, vay trả góp, vay qua thẻ tín dụng¼.
• Lãi suất tái chiết khấu của ngân hàng trung ương đối với các ngân hàng thương mại khi cho vay dưới hình thức tái chiết khấu các thương phiếu hoặc giấy tờ có giá ngắn hạn chưa đến hạn thanh toán của các ngân hàng này.

Lãi suất tái chiết khấu do ngân hàng trung ương ấn định căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu của chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ và chiều hướng biến động lãi suất trên thị trường liên ngân hàng.

• Lãi suất liên ngân hàng là lãi suất được áp dụng khi các ngân hàng vay tiền lẫn nhau.
• Lãi suất cơ bản là lãi suất được các ngân hàng sử dụng làm cơ sở để ấn định mức lãi suất kinh doanh của mình.

Có nhiều cách được áp dụng để xác định lãi suất cơ bản. Lãi suất cơ bản có thể là lãi suất được ấn định bởi Ngân hàng Trung ương hoặc chính bản ngân hàng tự xác định, căn cứ vào tình hình hoạt động. Ngoài ra lãi suất cơ bản có thể căn cứ vào mức lãi suất cơ bản của một số ngân hàng đứng đầu rồi ± biên độ dao động theo một tỷ lệ % nhất định.

Phân loại lãi suất ngân hàng theo giá trị thực

Căn cứ vào giá trị thực của tiền lãi thu được mà lãi suất ngân hàng được chia thành hai loại:

• Lãi suất danh nghĩa (nominal interest rate) thường được công bố chính thức trên các hợp đồng tính dụng. Lãi suất danh nghĩa là lãi suất được tính không kể đến các ảnh hưởng của lạm phát.
• Lãi suất thực tế (real interest rate) là lãi suất được thay đổi sau khi tính đến những tác động của lạm phát.

Lãi suất danh nghĩa = Lãi suất thực + tỷ lệ lạm phát

Phân loại lãi suất ngân hàng theo tính linh hoạt của lãi suất

• Lãi suất cố định là lãi suất được cố định không đổi trong suốt thời hạn vay. Đây là loại lãi suất mà người vay sẽ biết trước khoản tiền lãi phải trả trong suốt thời gian vay. Từ đó người đi vay có thể chủ động trong kế hoạch tài chính của mình. Tuy nhiên lãi suất cố định sẽ không thể thay đổi dù cho lãi suất thị trường có biến động.
• Lãi suất thả nổi là là lãi suất được quy định là có thể lên xuống theo lãi suất thị trường trong thời hạn tín dụng (báo trước hoặc không báo trước). Tùy sau sự tăng giảm của lãi suất mà người đi vay hoặc người cho vay sẽ có thể gặp rủi ro hoặc thu được lợi nhuận. Trong quá trình vay, nếu lãi suất thị trường tăng kéo theo lãi suất cho vay tăng thì người cho vay sẽ thu được thêm lợi nhuận, và ngược lại khi lãi suất giảm chi phí đi vay (khoản tiền lãi phải trả) của người đi vay sẽ giảm theo.

Phân loại lãi suất ngân hàng theo loại tiền cho vay

• Lãi suất nội tệ: là lãi suất cho vay và đi vay đồng nội tệ
• Lãi suất ngoại tệ: là lãi suất cho vay và đi vay đồng ngoại tệ

Ta có công thức: iD = iF + ΔEe

Trong đó:

iD: lãi suất nội tệ

iF: lãi suất ngoại tệ

ΔEe : mức tăng giá dự tính của tỷ giá hối đoái hay đồng ngoại tệ

Phân loại lãi suất ngân hàng theo nguồn tín dụng

• Lãi suất trong nước hay lãi suất địa phương (National interest rate): Là lãi suất áp dụng trong các hợp đồng tín dụng trong một quốc gia.
• Lãi suất quốc tế (International interest rate): Là lãi suất áp dụng trong các hợp đồng tín dụng quốc tế.

Bài viết đã tổng hợp đầy đủ các thông tin về lãi suất ngân hàng và các loại lãi suất ngân hàng hiện nay. Mỗi ngân hàng thuộc nhiều khu vực khác nhau sẽ áp dụng mức lãi suất khác nhau, thế nên bạn cần nắm rõ để tối đa hóa lãi suất tiền gửi của mình. Để có thể cập nhật tình hình lãi suất ngân hàng trên thị trường hiện nay bạn có thể tìm hiểu thông tin lãi suất trên các trang Web chính thức của các ngân hàng.