Trang chủTài chínhChính Sách Tài Khóa Là Gì? Thực Trạng Ở Việt Nam
Chính Sách Tài Khóa Là Gì? Thực Trạng Ở Việt Nam
Chính sách tài khóa là gì mà có thể tác động được vào kinh tế và thuế của chính phủ. Với những người ngoài ngành thì đây là một thuật ngữ khá là mơ hồ. Vậy bài viết sau đây sẽ chỉ rõ công cụ của chính sách tài khóa là gì cho bạn nhé.
Tham khảo thêm: Gợi Ý Cách Kiếm Thêm Thu Nhập Vào Buổi Tối
Chu kỳ giá vàng và Biểu đồ giá vàng Việt Nam 10 năm gần đây (2011-2022)
Chính sách tài khóa là gì?
Chính sách tài khóa vào năm 1930 thì keynes cho rằng chính phủ cần phải có một chính sách để tác động vào quy mô hoạt động kinh tế nhằm thay đổi chi tiêu hoặc thuế của chính phủ. Về lý thuyết thì fiscal policy sẽ là chính sách tăng chi tiêu hoặc cắt giảm thuế để tổng cầu tăng thêm và thu nhập quốc quân cũng tăng. Nếu một mức hoạt động kinh tế quá cao thì nền kinh tế nóng và chính phủ có thể áp dụng chính sách tài khóa để giảm chi tiêu hoặc tăng thuế để giảm tổng cầu đến mức sàn.
Định nghĩa và phân loại
Mục tiêu chính của chính sách tài khóa sẽ là làm giảm biến động sản lượng trong một chu kỳ kinh doanh. Việc này giúp chính phủ vi chỉnh hoạt động cho nền kinh tế. Có 2 loại chính sách tài khóa chính là chính sách tài khóa mở rộng và chính sách tài khóa thu hẹp.
- Trong đó chính sách tài khóa mở rộng sẽ được áp dụng khi lạm phát tăng, tỷ lệ thất nghiệp cao và tình trạng nền kinh tế suy thoái kém phát triển.
- Còn chính sách tài khóa thu hẹp sẽ được áp dụng khi lạm phát giảm, tỷ lệ thất nghiệp giảm và tình trạng nền kinh tế đi lên, phát triển mạnh mẽ.
Nguyên tắc chính sách tài khóa
Chính sách tài khóa sẽ ảnh hưởng đến cung tiền như kết quả tăng trưởng, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ giá hối đoái,... Nguyên tắc của chính sách tài khóa để đạt được nền kinh tế ổn định và phát triển.
Công cụ thực hiện chính sách tài khóa
Công cụ thực hiện chính sách tài khóa là chi tiêu chính phủ và thuế. Chi tiêu chính phủ bao gồm chi mua hàng hóa dịch vụ và chi chuyển nhượng. Chẳng hạn như việc chính phủ đầu tư cho quốc phòng, xây dựng cơ sở hạ tầng, trợ cấp xã hội cho người nghèo, thương binh, người khuyết tật,...
Các loại thuế như thuế trực thu đánh vào thu nhập của người dân như thuế thu nhập cá nhân, thuế tài sản, thuế đất, thuế doanh nghiệp, thuế thừa kế,... Thuế gián thu như: Thuế thu gián tiếp qua hàng hóa, dịch vụ như thế VAT, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt,...
Tác dụng của chính sách tài khóa
Tác dụng chính của chính sách tài khóa là khi nền kinh tế suy thoái, chính phủ có thể giảm thuế và tăng chi tiêu công để chống lại sự sụt giảm, như thế được gọi là chính sách tài khóa mở rộng khi nền kinh tế suy thoái.
Hiệu quả của chính sách tài khóa
Trong nền kinh tế mở hiện nay, gần như hiệu quả của chính sách tài khóa phụ thuộc hoàn toàn vào tỷ giá hối đoái. Nếu chế độ tỷ giá hối đoái cố định thì chính sách tài khóa sẽ có hiệu quả nhất định. Nếu tỷ giá hối đoái thả nổi thì chính sách tài khóa sẽ không có hiệu quả nhất định.
Vai trò của chính sách tài khóa trong kinh tế vĩ mô
Trong nền kinh tế vĩ mô thì chính sách tài khóa sẽ là công cụ điều tiết kinh tế hiệu quả, thông qua chính sách chi tiêu và thuế. Với điều kiện nền kinh tế có dấu hiệu suy thoái, chính sách tài khóa sẽ giúp đưa nền kinh tế trở lại ổn định và cân bằng.
Về lý thuyết, chính sách tài khóa sẽ phân bố nguồn lực trong kinh tế thông qua chính sách thực thi chi tiêu và ngân sách nhà nước.
Chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ khác gì nhau?
Chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ đều có tác dụng điều chỉnh nền kinh tế. Tuy nhiên, chính sách tiền tệ sẽ ít có tác dụng hơn khi chính phủ không chấp nhận in thêm tiền.
Khi mà chính phủ muốn kiểm soát lạm phát và không in thêm tiền thì việc áp đặt bù đắp thâm hụt ngân sách và gây tác động ngược chiều với chính sách tiền tệ thắt chặt.
Một số rủi ro thường gặp về tài khóa
Hiện nay chính sách tài khóa cũng sẽ có một số rủi ro nhất định như thâm hụt tài khóa, chính sách tài khóa mở rộng và thu hẹp, kỷ luật tài khóa,...
Thâm hụt tài khóa
Thâm hụt tài khóa được hiểu là sự chênh lệch của tổng số thuế và các khoản thu từ vốn không có nợ và chi tiêu chính phủ. Thâm hụt tài khóa chỉ xảy ra khi chi tiêu chính phủ vượt quá mức thu nhập. Hoặc nói cách khác là thâm hụt tài khóa là sự thiếu hụt thu nhập so với chi tiêu của chính phủ. Thực tế, chính phủ cũng đang chi tiêu tài khóa vượt quá mức thu nhập của chính phủ.
Chính sách tài khóa mở rộng và chính sách tài khóa thu hẹp
Chính sách tài khóa mở rộng khi nền kinh tế có dấu hiệu suy thoái và lạm phát đang diễn ra nghiêm trọng. Điều này tác động tiêu cực đến nền kinh tế của nước nhà.
Chính sách tài khóa thu hẹp được thấy khi nền kinh tế của nước nhà đang khởi sắc và lạm phát giảm dẫn đến nền kinh tế phát triển tích cực hơn.
Kỷ luật tài khóa
Kỷ luật tài khóa được xây dựng trong bối cảnh vĩ mô để siết chặt về sự ổn định tài chính của quốc gia, đóng góp tích cực đối với sự ổn định kinh tế, tài chính của quốc gia. Hiện nay, Việt Nam đang thắt chặt kỷ luật tài khóa, điều này đặt ra yêu cầu các cơ quan có trách nhiệm nâng cao ý thức thực thi kỷ luật tài khóa và tuân thủ các quy định của pháp luật.
Thực trạng chính sách tài khóa ở Việt Nam hiện nay
Thực trạng chính sách tài khóa ở Việt Nam hiện nay và đặt biệt là giai đoạn hậu Covid như năm 2022, các chính sách nới lỏng và hỗ trợ tài khóa để chống dịch Covid đang được áp dụng và thi hành.
Nới lỏng chính sách tiền tệ
Việc nới lỏng các chính sách về tiền tệ cũng được chính phủ áp dụng, thắt chặt các chi tiêu không cần thiết cũng như giảm thuế phí cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó các chính sách kích thích tài khóa và cứu trợ tài khóa cũng đã và đang được áp dụng, cứu trợ tài khóa cũng nhờ các chính sách giảm thuế và tăng cầu.
Hỗ trợ tài khóa chống dịch Covid
Ở nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam thì đại dịch Covid-19 là một đòn nặng nề về kinh tế. Do vậy,việc gây hại chủ yếu là công ty khu vực tư nhân và cả việc ảnh hưởng ở khu vực công cũng ít bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nên hỗ trợ tài khóa chống dịch Covid tại Việt Nam được hỗ trợ bằng những cách sau: Giúp giảm các loại phí, thuế, giảm thiểu tỷ lệ thất nghiệp ngắn hạn, hỗ trợ bà con đồng bào trong giai đoạn dịch bệnh khó khăn,... đồng thời hướng tới việc chi tiêu hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động trong thời gian dịch bệnh.
Trên đây là một số thông tin về chính sách tài khóa là gì và thực trạng tại Việt Nam. Mong rằng, qua bài viết này các bạn có thể hiểu rõ hơn về chính sách tài khóa cũng như tác dụng và hiệu quả mà nó mang đến.
Tham khảo thêm:
