Lịch sử hình thành bảo hiểm

Hiện nay, bảo hiểm đang là một đề tài nhận được nhiều sự quan tâm và đầu tư bởi  nhiều lợi ích to lớn. Từ con người đến hàng hóa hay các tài sản vô hình hay hữu hình, tài sản công cộng đều cần có bảo hiểm để phòng ngừa những rủi ro bất ngờ. Vậy bảo hiểm là gì? Ngành bảo hiểm nói chung, bảo hiểm nhân thọ Việt Nam nói riêng đã hình thành và phát triển như thế nào? Hãy cùng Money 24h tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Lịch sử hình thành bảo hiểm trên thế giới

Trước công nguyên, ở Ai Cập những người thợ đẽo đá  đã biết  thành lập”quỹ tương trợ” để giúp đỡ nạn nhân trong các vụ tai nạn. Đây được xem là hình thức sơ khai của nền bảo hiểm thế giới. Từ đó các hoạt động mang tính chất bảo hiểm ngày càng phát triển bắt đầu từ các quỹ dự trữ, tương trợ đơn giản đến các loại hình bảo hiểm như ngày nay.

Bảo hiểm hàng hải là hình thức bảo hiểm có mặt sớm nhất và vẫn còn tồn tại đến ngày nay bởi những rủi ro trong hàng hải là thiết thực và hàng hải lại là một lĩnh vực quan trọng của bất cứ quốc gia nào khi muốn hội nhập kinh tế. Một đơn bảo hiểm được tìm thấy đầu tiên là đơn bảo hiểm cấp vào năm 1347 tại Genoa, Italia. Người ta cho rằng bảo hiểm hàng hải bắt nguồn từ những người cho vay nặng lãi sống ở miền Bắc Italia, với hình thức cho vay kiêm bảo hiểm điển. Tuy nhiên, đến khoảng cuối thế kỷ XV, khi nhu cầu giao thương bằng đường biển giữa châu Âu và các lục địa ngày càng tăng, bảo hiểm hàng hải mới thực sự phát triển. Với mục đích thỏa thuận đảm bảo bồi thường cho các khách hàng nếu tàu của họ gặp rủi ro, bảo hiểm hàng hải ngày càng có ý nghĩa quan trọng hơn.

Sau đó, Đến thế kỷ XVII, Anh đã có mẫu đơn bảo hiểm tàu và hàng (Lloyds SG form) vẫn áp dụng cho đến ngày nay. Lloyds ra đời năm 1720, và dần phát triển thành hãng bảo hiểm có uy tín vào bậc nhất.

Tiếp theo là sự ra đời của bảo hiểm hỏa hoạn và trở thành lĩnh vực chủ yếu của các công ty bảo hiểm lúc bấy giờ. Những công ty bảo hiểm hoả hoạn đầu tiên đã xuất hiện ở Anh như: The Fire Office, Friendly Society Fire Office là hệ quả từ sau đám cháy khủng khiếp ở thủ đô London kéo dài 5 ngày (năm 1666). Thời gian này, tại các thành phố đông đúc ở Châu Âu, nhà cửa chủ yếu được dựng bằng gỗ và lửa được dùng nhiều để sưởi ấm, chiếu sáng… nhận thấy rủi xảy ra cháy là rất cao, người ta mới bắt đầu quan tâm đến việc bồi thường thiệt hại sau những vụ cháy.

Sau đó, một loạt các công ty bảo hiểm cháy khác tiếp tục ra đời ở Anh, mở rộng ra các nước khác trên lục địa Châu Âu, sang thế kỷ XVIII, nhiều công ty bảo hiểm hoả hoạn nổi tiếng ở Mỹ cũng ra đời. Có thể nói, đến giai đoạn  này, người ta mới có cái nhìn đúng đắn hơn về bảo hiểm là gì.

Sau bảo hiểm hàng hải và bảo hiểm cháy, người ta tiến tới loại hình bảo hiểm liên quan trực tiếp đến con người đó là bảo hiểm nhân thọ. Bảo hiểm nhân thọ ra đời khá sớm, tuy nhiên mãi đến thế kỷ 17, Ferma, Pascal và sau đó là Bernoulli khai sinh và phát triển xác suất thống kê toán, cơ sở khoa học của bảo hiểm đã được hình thành.

Năm 1762, Công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ở Anh ra đời. Đến cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, cùng với sự phát triển kinh tế thế giới, các loại hình bảo hiểm mới nối tiếp nhau ra đời như bảo hiểm hàng không, bảo hiểm rủi ro xây dựng và lắp đặt, bảo hiểm khai thác dầu khí… Lúc này, các tổ chức tái bảo hiểm cũng có mặt góp phần mang lại những bước phát triển ngày mạnh mẽ và vững chắc của bảo hiểm trên toàn thế giới.

Quá trình thành lập ngành bảo hiểm ở Việt Nam

Sự ra đời của các công ty bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm là gì? Ngành bảo hiểm ở Việt Nam phát triển khá trễ so với thế giới tuy nhiên lại không có tài liệu nào nói chính xác về thời điểm bảo hiểm nói chung ra đời tại việt nam. Riêng bảo hiểm nhân thọ được quan tâm qua các giai đoạn như sau:

Bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm dịch vụ của các công ty bảo hiểm nhằm mục đích bảo vệ khách hàng trước những rủi ro bất ngờ về sức khỏe, thân thể, tính mạng. Trước năm 1954 tại Miền Bắc Việt Nam, một số người làm việc cho Pháp và tham gia các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ của các công ty bảo hiểm Pháp nhằm đề phòng trước những rủi ro khi làm việc tại các nhà máy, công trường.

Vào năm 1970 – 1971, công ty Hưng Việt Bảo hiểm ở Miền Nam cung cấp một số loại Bảo hiểm như Bảo hiểm tử kỳ thời hạn, Bảo hiểm trọn đời,….tuy nhiên vẫn chưa được biết đến nhiều.

Đến năm 1987, Bảo Việt là công ty bảo hiểm duy nhất tại Việt Nam lúc đó đã tiến hành nghiên cứu và đưa ra đề tài: “Lý thuyết Bảo hiểm nhân thọ và sự ứng dụng vào thực tế Việt Nam” tuy nhiên vì nhiều yếu tố khách quan như thu nhập dân cư thấp, tỷ lệ lạm phát cao, thị trường tài chính chưa phát triển,.. Mà ý nghĩa của đề tài chỉ dừng lại được ở việc triển khai “Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn 1 năm”.

Cùng với những phát triển vượt bậc của nền kinh tế Việt Nam, ngày 20/03/1996 Bộ trưởng Bộ tài chính đã ban hành Quyết định số 281/TC/TCNH cho phép công ty Bảo Việt triển khai thí điểm bảo hiểm nhân thọ. Ngày 22/06/1996, công ty Bảo hiểm nhân thọ của Bảo Việt được thành lập  với hai sản phẩm bảo hiểm đầu tiên là: “Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5 năm, 10 năm” và “Chương trình đảm bảo cho trẻ em đến tuổi trưởng thành”. Từ đây, Bảo Việt chính thức mở đầu cho sự ra đời của lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ở nước ta với mục đích phục vụ nhu cầu về bảo hiểm nhân thọ cho mọi tầng lớp nhân dân.

Như vậy, ngành bảo hiểm nói chúng bảo hiểm nhân thọ nói riêng đã và đang nhận được sự quan tâm của cả người tham gia và công ty kinh doanh. Bảo hiểm nhân thọ  được xem là mang lại lợi ích thiết thực, cần trong đời sống hàng ngày, nhằm bảo vệ bản thân gia đình trước những rủi ro bất ngờ. Nhu cầu tăng đồng nghĩa với sự ra đời của nhiều công ty bảo hiểm nhân thọ và ngày càng đa dạng các gói dịch vụ, phát triển đến bây giờ. Theo đó, người tham gia bảo hiểm nhân thọ sẽ đóng một khoản phí định kỳ theo thời gian thỏa thuận trước trong hợp đồng ký kết với công ty bảo hiểm. Số tiền này được chuyển vào một quỹ tài chính do công ty bảo hiểm quản lý. Công ty bảo hiểm có trách nhiệm trả khoản tiền như thỏa thuận trong hợp đồng khi kết thúc thời hạn cam kết hoặc khi có sự kiện rủi ro xảy ra với người tham gia bảo hiểm

Sự ra đời của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ

Sau năm 1, các công ty bảo hiểm cũ của miền Nam được tiến hành quốc hữu hoá. Lúc này các công ty Bảo hiểm và Tái bảo hiểm Việt Nam cũng được thành lập để thực hiện tiếp trách nhiệm với những người được bảo hiểm muốn tiếp tục hợp đồng.

Thời gian sau, Bảo Việt là công ty duy nhất hoạt động kinh doanh bảo hiểm ở Việt Nam theo chế độ hạch toán kế toán kinh tế thống nhất toàn ngành. Trong giai đoạn này, ở Việt Nam, Bảo Việt độc quyền kinh doanh bảo hiểm nên các sản phẩm của Bảo Việt chưa đa dạng, chủ yếu thực hiện các nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ với khoảng 20 sản phẩm bảo hiểm.

Bảo hiểm phi nhân thọ là bảo hiểm tự nguyện hướng tới con người và các đối tượng liên quan đến con người, như tai nạn, sức khỏe, hàng hóa (kho vận, tàu xe, tàu hàng,…), nhằm đảm bảo cho các rủi ro đó. Hình thức này dần trở nên phổ biến và được nhiều công ty bảo hiểm khai thác nhằm đem lại nhiều sản phẩm, dịch vụ tiện ích đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Tuy nhiên, có thể nói, thời gian này, hoạt động bảo hiểm ở nước ta vẫn chưa phát triển.

Đến năm 1986, kinh tế nước ta chuyển sang hoàn cảnh mới, đời sống nhân dân ngày càng nâng cao. Sự xuất hiện của các công ty bảo hiểm mới, công ty liên doanh, công ty cổ phần, công ty 100% vốn nước ngoài… thúc đẩy bảo hiểm phát triển hơn nữa.

Tiếp theo, với nghị định 100 CP về hoạt động kinh doanh bảo hiểm đã được Chính phủ ban hành (18/12/1993) đã tạo tiền đề cho sự ra đời của các tổ chức bảo hiểm với nhiều hình thức khác nhau thuộc mọi thành phần kinh tế. Tuy nhiên, mãi đến sau năm 1995, một số công ty bảo hiểm khác mới ra đời như VINARE, PVI, PJICO… và các công ty liên doanh bảo hiểm như: UIC, VIA,…Ngày nay, ngày càng có nhiều nghiên cứu và loại hình nghiệp vụ bảo hiểm mới đa dạng và hấp dẫn giúp người tham gia có thể tự do lựa chọn công ty bảo hiểm cũng như loại hình dịch vụ phù hợp nhất.

Bảo hiểm là gì? Lịch sử hình thành ra sao hẳn bạn đã rõ. Có thể thấy bảo hiểm xuất hiện rất sớm trên thế giới bắt nguồn từ những nhu cầu thiết thực, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống con người. Tham gia bảo hiểm nhân thọ đem lại nhiều lợi ích dài hạn với đa dạng gói sản phẩm dịch vụ. Tham khảo thêm thông tin để biết thêm về nhiều loại hình bảo hiểm nhé!